Kolka nerkowa to pierwszy, charakterystyczny symptom kamicy nerkowej. Przy napadzie kolki nerkowej pojawia się jeden z silniejszych bólów, jakiego nie są w stanie złagodzić tradycyjne środki przeciwbólowe. Jakie są etiologie kolki nerkowej? Jak zidentyfikować jej sygnały? Jak jest jej leczenie? Jak zapobiec kolejnym napadom? Kolka nerkowa pojawia się, jeśli następuje nagły wzrost ciśnienia w górnych drogach moczowych, wywołany zalegającym oraz wzbierającym moczem. Stan tenże jest konsekwencją zatkania moczowodu przez kamień moczowy. Kolka nerkowa to czas, jakim prezentowany jest dobry, nagły ucisk charakterystyczny dla kamicy nerkowej. Pojawia się, jeśli kamienie nerkowe blokują odpływ moczu z nerek. Jak leczyć kolkę nerkową oraz co wykonać w przypadku nagłego bólu?

Sygnały kolki nerkowej

Pierwszym symptomem kolki nerkowej jest dobry, promieniujący ucisk. Spowodowany jest przez przemieszczający się drogami moczowymi kamień, który blokuje odpowiednie odprowadzanie moczu. Ucisk zazwyczaj zaczyna się w boku, w strefie lędźwiowej, a potem promieniuje w dół (na brzuch, pachwiny) czy w górę (na łopatki). Poza szybkim oraz intensywnym uciskiem cierpiący skarżą się także na wymioty oraz mdłości, wzdęcia brzucha, parcie na pęcherz oraz potrzebę częstego wydalania moczu. Przy kolce nerkowej może się także pojawić temperatura, co jest sygnałem, iż mamy do czynienia ze stanem zapalnym w drogach moczowych.

Pierwsza pomoc przy kolce nerkowej

Co wykonać, jeśli nadejdzie atak kolki nerkowej? Zanim udamy się do specjalisty, możemy próbować złagodzić nieprzyjemne choroby. Ulgę przyniosą środki znieczulające oraz rozkurczowe. Do bolesnego miejsca można przyłożyć termofor, bo uwalniające się ciepło obniża ucisk. Nie chodzi natomiast leżeć, a raczej chodzić – dzięki temu kamień będzie mógł się przemieszczać moczowodem w dół do pęcherza. Gdy u pacjenta występuje zwiększona gorączka i dreszcze, można wykorzystać środek przeciwgorączkowy. W okresie napadu kolki nerkowej należy pić chociażby 3–4 litry płynów dziennie, by „wypłukać” kamień, czyli ułatwić mu przekładanie się. Niejednokrotnie atak kolki nerkowej to efekt małego kamienia nerkowego, a ucisk mija po paru dniach. Gdy natomiast choroby nie znikają oraz prowadzą im różne sygnały (krwiomocz, temperatura), to należy pilnie zgłosić się do specjalisty.

Leczenie kolki nerkowej

Gdy chory zgłasza się na izbę przyjęć z niezwykle dużym, promieniującym uciskiem, specjalista że mu dać mocne środki przeciwbólowe dożylnie. A w wypadku kolki nerkowej najistotniejsze jest leczenie etiologii, a nie symptomów, np. bólu. Specjalista musi określić wielkość i położenie kamieni. W tym celu wykonywane jest prześwietlenie (RTG) jamy brzusznej, badanie ultrasonograficzne (USG) czy tomografia komputerowa (TK). Analiza wyników badań pozwoli lekarzowi dobrać prawidłową formę leczenia. Gdy kamienie są małe, zazwyczaj należy po prostu zwiększyć ilość przyjmowanych płynów oraz zmienić dietę. W wypadku wielkich kamieni nerkowych potrzebne może się okazać leczenie chirurgiczne.

Zabiegowe formy leczenia kolki nerkowej

Jakie zabiegi zajmuje się w leczeniu kolki nerkowej? Powszechnie stosowaną formą jest rozbijanie kamieni nerkowych przy użyciu fali, czyli tzw. ESWL. Gdy kamień blokujący drogi moczowe jest wielki, można go rozbić przez wprowadzenie nefroskopu. Specjalista rozbija w tenże sposób kamień na mniejsze porcji a je usuwa. Kamienie z moczowodu można zlikwidować także przez ureterorenoskopię. Kolka nerkowa składa się z chorobami, które niezwykle utrudniają codzienną aktywność. Gdy po przyjęciu leków znieczulających oraz rozkurczowych ucisk nie mija, i inne sygnały się nasilają, należy jak najszybciej zgłosić się do specjalisty. Leczenie chirurgiczne nie jest przydatne we każdych wypadkach – powszechnie wystarczy stosowanie środków farmakologicznych, wielkiej liczby płynów oraz zachowywanie kuracji.

Profilaktyka kamicy nerkowej

Co wykonać, by uniknąć bólu połączonego z kamicą nerkową oraz atakiem kolki nerkowej? Najlepszym sposobem jest profilaktyka tej dolegliwości. Urolodzy zwłaszcza zalecają spożywanie wielkiej liczby płynów, zdrowy tryb życia, a czasem wspomaganie się farmakologią (gdy pacjent np. był już leczony na kamicę nerkową). Poleca się dzienne spożycie czystej, niefiltrowanej wody na poziomie dwóch litrów. Dobrze jest wypić szklankę przed snem, a chociażby w nocy, gdy wstaniemy w celu oddania moczu. Dodatkowym elementem profilaktyki złogów w nerkach jest zmniejszenie spożycia mięsa (także chociażby ryb, gdy są jedzone w wielkich dawkach), ponieważ jest źródłem substancji zakwaszających mocz, które ułatwiają występowanie kamieni moczowych. Niezwykle ważne jest zmniejszenie spożycia soli, ponieważ zamknięty w niej sód sprawia wydalanie z moczem wapnia, a z niego wiążą się kamienie nerkowe wywołujące atak kolki nerkowej. Większa liczba ruchu, zbilansowana dieta oraz właściwe nawadnianie organizmu (zwłaszcza u osób, u których kamica nerkowa występowała rodzinnie) sprawią, iż profilaktyka kamicy nerkowej będzie w wielkim stopniu skuteczna. Jeśli jednak dolegliwość pojawi się to będzie mieć łagodniejszy rozwój.

To, lub zachorujemy na grypę zależy od wielu elementów – właściwości wirusa, wieku chorego, statusu odpornościowego, palenia tytoniu, współwystępowania innych chorób, wydolności, ciąży, kuracji itd. Szczepienia, zwłaszcza dla osób z grupy ryzyka, winnym być oferowane chociażby w wypadku stwierdzenia mniejszej ilości zachorowań na grypę (1). Lub warto się szczepić? Jak również gdy to robić?

Grypa to wirusowa dolegliwość zakaźna. Wirus grypy rozprzestrzenia się przez wdychanie mikroskopijnych wydzielin z dróg oddechowych w czasie bezpośredniego kontaktu z osobą zarażoną. Najwyższy poziom zakaźności przypada na okres, gdy pacjent wykazuje objawowy czas choroby.

Rozwój kliniczny grypy wirusowej

Grypa wirusowa zakaża komórki nabłonkowe jamy nosowo-gardłowej. Później replikuje się w celach rzęskowych układu oddechowego – powoduje martwicę tychże cel oraz martwicę komórek kubkowych błony śluzowej w efekcie czego część komórek ulega złuszczeniu. Kolejnym krokiem jest obnażenie błony śluzowej dróg oddechowych i inwazji patogenów bakteryjnych. Wówczas pojawiają się powikłania pogrypowe i czasowe upośledzenie odporności komórkowej.

Grypa ma rozwój szybki oraz wyróżnia się dużą zakaźnością. Sygnały:

• ogólne – złe usposobienie (odczucie ogólnego rozbicia), dreszcze, przeczulica skóry, gorączka ciała powyżej 37,8°C,
• ze strony układu oddechowego – surowicza wydzielina z nosa, ucisk gardła, chrypka, uciski w klatce piersiowej, suchy “szczekający” kaszel prowokujący mdłości,
• ze strony innych systemów – ucisk głowy, brak łaknienia, uciski mięśniowe, zawroty głowy, laksacja, uciski brzucha, wymioty oraz mdłości, senność czy ospałość (występuje u blisko 50% dzieci poniżej 4 roku życia, jednak tylko u 10% dzieci w wieku między 5-14 rokiem życia),
• żołądkowo-jelitowe – wymioty oraz mdłości, są z mniejszą częstotliwością u dorosłych, i są niezwykle popularne u dzieci.

Grypa w Polsce

Grypa w Polsce jest bardzo popularną dolegliwością. Największa zachorowalność jest na od października do kwietnia, a sezon epidemiczny trwa od października do września bieżącego roku. W współzależności od sezonu epidemicznego w Polsce notuje się od kilkuset tysięcy do paru milionów zachorowań oraz podejrzeń zachorowań na grypę. Szczyt zachorowań w swym kraju to czas pomiędzy styczniem a marcem. Podaje się, iż dane zachorowań na grypę w Polsce są niedoszacowane, jednak zgodnie z informacjami Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego oraz Państwowego Zakładu Czystości w czasie 2016/2017 odnotowano rekordową ilość zachorowań na chorobę oraz dolegliwości grypopodobne. Zachorowało 3 793 770 osób, czyli o 25% dużo aniżeli analogicznym czasie poprzedniego sezonu grypowego, gdy odnotowano 3 070 082 przypadki zachorowań. Na chorobę oraz powikłania zmarły w czasie 2016/2017 24 osoby. Dominującym szczepem wirusa choroby był szczep A(H3N2) (2).

Szczepionka na grypę – zalecenia WHO

Specjaliści są zgodni, iż szczepionka na grypę to ważna forma w ochronie oraz władzy tej dolegliwości. Wedle WHO poleca się szczepić osób zwłaszcza narażone na nastąpienia powikłań grypy:

• zdrowe dzieci, które w czasie epidemicznym będą w wieku od 6 do 23 miesiąca życia,
• dzieci do 6 miesiąca bycia z grupy podwyższonego ryzyka
• osoby w wieku od 2 do 49 lat z grupy podwyższonego ryzyka
• osoby w wieku po 50. roku życia, ponieważ w tej grupie zdecydowanie rozwija się ilość osób należących do grup podwyższonego ryzyka,
• dorośli oraz dzieci cierpiący na długotrwałe dolegliwości układu sercowo-naczyniowego czy oddechowego,
• dzieci oraz młodzież (od 6 miesiąca bycia do 18 lat) (1).

Należy pamiętać, iż wirus choroby jest niezwykle zmienny. Więc skład szczepionek jest zmieniany każdego roku. To sprawia, iż coroczne szczepienie jest potrzebą, zwłaszcza w kategoriach podwyższonego ryzyka.

Którą efektywność ma szczepionka przeciwko grypie?

Efektywność szczepionki na grypę determinowana jest w wielkiej ilości czasem zaszczepienia. Najlepiej jest dać ją w stanie jesienno-zimowym (w strefie września), czyli przed rozpoczęciem sezonu grypowego. Znaczenie ma także wiek – efektywność jest niższa u dzieci do 2 roku życia oraz osób powyżej 65 lat i stan zdrowia. Wytrzymałość jest z każdym rokiem szczepienia. Wielkie znaczenie ma się również zgodności krążących w miejscu wirusów z tymi zawartymi w środku. W aptekach można dostać na receptę parę szczepionek dla niemowlęta oraz dorosłych, które istotne są przez jeden sezon. Nie są one refundowane przez NFZ. Koszt jednej ilości szczepionki to blisko 30-50 zł.

Efekty uboczne szczepionki na grypę

W części wypadków szczepionka przeciwko grypie jest tak tolerowana oraz nie powoduje poważnych odczynów. Osoby, jakim podano środek potrafią skarżyć się na sygnały grypopodobne, czyli zmęczenie, temperaturę oraz ucisk mięśni. Pojawić się może bolesność w pomieszczeniu wkłucia. Choroby uczą się w czasie 48 godzin po szczepieniu oraz kierują się do 3 dni. Znikają instynktownie oraz nie potrzebują specjalistycznego leczenia. Niektórzy specjaliści donoszą, iż szczepienia na grypę potrafią skutkować: obrzęk twarzy, spadek odporności, zaburzenie koncentracji, relaksu oraz trawienia, zespół Stevensa-Johnsona, neuropatię, paraliż, biegunki, ucisk brzucha oraz mdłości.